Hàng ngàn container “đắp chiếu” ở Móng Cái

Hiện hàng ngàn container nằm chết dí ở các cửa khẩu tại TP Móng Cái (Quảng Ninh) vì hàng hóa không xuất được sang Trung Quốc. Việc này đẩy các doanh nghiệp làm dịch vụ xuất nhập khẩu vào cảnh khó khăn và tác động trực tiếp tới hàng vạn lao động vùng biên.

Thương cảng đìu hiu

Tại cửa khẩu Ka Long (TP Móng Cái) không còn nhộn nhịp như vốn có, thay vào đó là một không khí ảm đạm. Phía trước cổng, hai chiếc xe container đông lạnh đang dỡ hàng chờ xuất. Cách đó không xa, gần chục xe container khác đỗ bất động ở bãi vì còn phải chờ dài cổ may ra mới có thể xuất hàng.

Từng tốp “cửu vạn” uể oải ngồi không. Dưới sông, hàng trăm con đò sắt - phương tiện chở hàng qua lại biên giới nằm im lìm. Theo các chủ đò, tình trạng hàng hóa xuất khẩu ùn ứ từ nhiều tháng nay khiến cho gần 3.000 con đò dọc tuyến sông Ka Long nằm im.

Ở bến Lục Lầm, vốn là “thương cảng” xuất khẩu hàng đông lạnh tạm nhập tái xuất sôi động cũng vắng ngắt. Hơn chục xe container hàng đông lạnh cùng cả trăm con đò nằm bất động. Cánh lái xe, cửu vạn tụ đầy trong những quán nước đánh bài giết thời gian. Ông Nguyễn Đình Hiến, cán bộ phụ trách Tổ hải quan Lục Lầm, cho hay: Bến sông này mỗi ngày xuất cả trăm container qua Trung Quốc nhưng từ tháng 3 đến nay, mỗi ngày chỉ chừng 10-20 container.

Hàng trăm xe container đông lạnh nằm “chết” tại bãi chứa khu vực bến Lục Lầm chưa biết khi nào mới có thể xuất được hàng. Ảnh: HH

Theo ông Hiến, nguyên nhân của tình trạng trên là do phía Trung Quốc thực hiện “cấm biên” kéo dài, chủ yếu hàng đông lạnh tạm nhập tái xuất. Các doanh nghiệp Việt Nam chỉ làm dịch vụ chuyển khẩu, họ nhận hàng từ cảng Hải Phòng và giao cho chủ hàng Trung Quốc tại Móng Cái. Hiện bên Trung Quốc kiểm soát gắt gao, chủ hàng không nhận hàng nên hàng ùn ứ trong các kho bãi tại Móng Cái.

Tại khu vực bến Lục Lầm, các bãi chứa container đang bị ùn ứ, có bãi tồn đọng tới cả ngàn container.

Theo Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái, tình trạng hàng xuất khẩu sang Trung Quốc ứ đọng diễn ra ở cả 10 bến xuất hàng. Số hàng tồn đọng lên tới 4.000 container, trong đó gần một nửa là hàng đông lạnh tạm nhập tái xuất. Lượng hàng này được tập trung tại các kho bãi dọc tuyến biên giới, khiến cho các kho bãi này đã trở nên quá tải. Hiện có gần 300 container quá hạn (120 ngày) không xuất được, có thể chủ hàng đã bỏ hàng. Chi cục Hải quan Móng Cái đã phải yêu cầu các doanh nghiệp làm dịch vụ xuất nhập khẩu phải để hàng tại cảng Hải Phòng, không được chuyển về Móng Cái nữa.

Cả trăm con đò nằm im lìm vì “đói” việc ở cửa khẩu Ka Long. Ảnh: H.HOÀNG

“Chết” vì nghẽn hàng

Chủ một doanh nghiệp làm dịch vụ xuất nhập khẩu tại Móng Cái cho biết trước đây doanh nghiệp xuất 50-70 container hàng đông lạnh/ngày nhưng nhiều tháng nay không xuất được container nào. Đa số doanh nghiệp xuất nhập khẩu đều rơi vào cảnh “ngồi chơi xơi nước”. Trong khi chi phí tiền điện để giữ lạnh một container mất hơn 1 triệu đồng/ngày, chưa kể tiền lưu kho bãi chừng 300.000 đồng. Những chi phí này chủ hàng Trung Quốc chi trả nhưng thời gian lưu kho bãi quá dài, chi phí ngang với giá trị hàng hóa nên chủ hàng bỏ luôn, doanh nghiệp làm dịch vụ xuất nhập khẩu phải gánh.

Theo ông Dương Văn Cơ, Chủ tịch UBND TP Móng Cái, tình trạng “cấm biên” ùn ứ hàng tại cửa khẩu diễn ra nhiều lần nhưng đây là đợt kéo dài nhất từ trước tới nay. Tỉnh Quảng Ninh đã chỉ đạo cơ quan chức năng tạo điều kiện thuận lợi về thủ tục xuất hàng cho các doanh nghiệp. Tuy nhiên, tình hình chưa được cải thiện vì Trung Quốc chưa “mở biên”. Tình trạng ùn ứ hàng tại cửa khẩu có thể kéo dài tới tháng 10, thậm chí đến hết năm nay.

Một lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh cho biết tình trạng tồn đọng hàng không chỉ ảnh hưởng tới hàng trăm doanh nghiệp mà còn tác động xấu tới hàng vạn lao động vùng biên. Quảng Ninh vẫn duy trì hình thức tạm nhập tái xuất vì mang lại lợi ích kinh tế và giải quyết việc làm cho người lao động. Quảng Ninh đề xuất cần có cơ chế quản lý chặt chẽ, không để thẩm lậu trong nội địa. Cụ thể chỉ cho những doanh nghiệp làm với điều kiện họ phải ký quỹ khoảng 10 tỉ đồng. Trong trường hợp doanh nghiệp này vi phạm cần phải tiêu hủy hàng hóa sẽ lấy tiền ký quỹ của họ ra thực hiện.

HUY HOÀNG