“Mất trắng” là câu trả lời đầy chua xót của hầu hết nông dân trồng khoai tại huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long khi được hỏi đến vụ thu hoạch khoai hiện nay.
Có ra đến tận ruộng khoai những ngày này mới thấu hiểu hết nỗi đau xót của nông dân trồng khoai ở thủ phủ khoai Bình Tân. Những ruộng khoai đã quá lứa thu hoạch nhưng vẫn còn nằm im ngoài đồng, giá xuống thấp kỷ lục chủ ruộng chẳng màng thu hoạch vì càng thu càng lỗ.
Anh Nguyễn Văn Tấn (ấp Tân Mỹ, xã Tân Thành) cho biết vụ mùa này gia đình anh làm 15 công (15.000m2) khoai lang tím Nhật loại xuất khẩu, với giá bán hiện tại 40.000 đồng/tạ (60 kg) thì gia đình anh thua lỗ hơn 200 triệu đồng.
“Vốn tích góp ba bốn năm trước nay đã mất hết trong vụ này rồi. Mỗi công đất nhà thì lỗ tầm 15-17 triệu, còn đất thuê chi phí hết là 20 triệu. Giá bán hiện tại tính ra chưa tới 700 đồng/kg, bán xong chỉ đủ trả tiền công dỡ thôi, còn vốn là mất trắng rồi. Vụ tới tôi cũng chưa biết làm sao”, anh Tấn than vãn.
Bà con trồng khoai lang ở huyện Bình Tân đang lâm vào cảnh khốn khổ vì rớt giá
Khoai loại I xuất khẩu hiện chỉ còn chưa tới 700 đồng/kg, mỗi công khoai nông dân thua lỗ từ 17-20 triệu đồng
Theo bà con nông dân, giá khoai xuống thấp cũng thường thấy nhưng giá hiện nay là thấp chưa từng có và giá bắt đầu xuống từ dịp Lễ 30-4, và 1-5 đến nay. Bà con lâm vào cảnh được mùa mất giá.
“Cả tháng nay bà con ai cũng xuống tinh thần, mất ăn mất ngủ. Tôi trồng khoai mấy chục năm nay chưa thấy năm nào giá tuột thê thảm như năm nay. Vụ này bà con đều trúng mùa nhưng lại bị rớt giá thảm hại, thua lỗ hoàn toàn.
Mấy năm trước giá có rớt thiệt nhưng cũng còn được 80.000-100.000/tạ, còn gỡ vốn chút ít nhưng năm nay là thua trắng. Như tôi còn dỡ khoai bán để canh tác mới nhưng có ruộng người ta bỏ phế luôn, không thì dỡ cho từ thiện”, vừa dỡ ruộng khoai, ông Nguyễn Văn Nghĩa chua xót nói.
Nhiều ruộng khoai đã quá lứa thu hoạch nhưng chủ chẳng màng thu hoạch vì càng thu càng lỗ.
Do giá thấp, bán không được, buộc nông dân phải thuê máy cày, máy xới làm đất lại, chẳng những mất vốn mà còn tốn thêm tiền làm đất. Giá thấp không thèm bán có chủ ruộng còn dở khoai lên mang cho luôn từ thiện. Đó là trường hợp gia đình bà Bé Năm. Vì giá quá thấp, bán không được bao nhiêu nên vợ chồng bà đã quyết định dỡ 6 công khoai cho từ thiện để làm đất canh tác cây trồng khác.
Giá thấp, thương lái không mua nên chị Bé Năm đã dỡ toàn bộ 6 công khoai đem cho từ thiện
Bà con vận chuyển khoai ra cho đơn vị từ thiện
Khoai được vận chuyển đến kho của thương lái ở Bình Minh sau đó được xuất khẩu sang Trung Quốc.
Do ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 nên sản lượng khoai xuất khẩu sụt giảm mạnh, giá rớt xuống mức thấp kỷ lục.
“Năm nay thấy bà con nông dân khổ quá, thương lắm nhưng đây là do ảnh hương dịch COVID-19 thì là tình hình chung rồi. Năm nay Trung Quốc họ lấy hàng ít hơn khoảng 50% lận nên giá rớt lắm.
Mọi năm thời điểm này này là các cánh đồng khoai ở đây là được mua hết, ghe đến chở tấp nập luôn. Bà con không bán được thương lái chúng tôi cũng thất thu”, thương lái Nguyễn Thanh Liêm cho hay
Chung tay giải cứu
Theo Phòng Nông nghiệp huyện Bình Tân, hằng năm diện tích xuống giống khoai lang từ 12.000-13.000 ha, ước sản lượng 360.000 - 390.000 tấn.
Từ đầu năm đến nay diện tích khoai lang xuống giống 7.052 ha, ít hơn cùng kỳ 2.212 ha. Hiện khoai còn trên đồng là 4.130 ha, trong đó khoai lang Hè Thu là 3.276ha (< 4 tháng tuổi); khoai lang vụ Đông Xuân (tới thời điểm thu hoạch > 4 tháng tuổi) khoảng 850 ha.
Ước sản lượng khoai vụ này khoảng 32.000 tấn tập trung các xã Tân Thành, Tân Hưng, Thành Trung, Mỹ Thuận, Tân Bình và Tân Lược.
Giống khoai lang Tím Nhật chiếm khoảng 90% diện tích, còn lại 10% phân bố cho các giống khoai địa phương như trăng giây, trắng sữa, bí đường xanh, Nhật cao sản... Những giống này chủ yếu phục vụ cho thị trường trong nước. Với giá khoai lang Tím Nhật như hiện nay thì thu hoạch một công khoai chỉ đủ trả tiền nhân công thuê mướn thu hoạch.
Trên địa bàn huyện Bình Tân hiện còn khoảng 25.000 tấn khoai đã đến thời gian thu hoạch cần phải tiêu thụ
Nhằm chung tay giúp nông dân tiêu thụ khoai, nhiều tổ chức, cá nhân đã đứng ra kêu gọi, giải cứu khoai. Biết được thông tin bà con thủ phủ khoai Bình Tân đang gặp khó, Trung Tâm hoạt động Thanh thiếu niên Vĩnh Long đã phát động phong trào kêu gọi “Chung tay hỗ trợ tiêu thụ khoai lang Bình Tân”.
Bà Hồ Thị Út Em, Giám đốc Trung Tâm hoạt động Thanh thiếu niên Vĩnh Long cho biết: “Trong hai ngày 25 và 26 đơn vị đã kêu gọi giải cứu được khoảng 24 tấn khoai cho bà con với giá 3.000 đồng. Bất kể trời mưa các đoàn viên thanh niên đã xuống tận ruộng giúp bà con nhổ, vận chuyển và tiêu thụ khoai.
Ở đây chúng tôi chỉ kêu gọi, nhận đơn hàng và vận chuyển, khi giao khoai thì bà con trực tiếp đứng ra nhận tiền. Sau khi họp với địa phương và các đoàn thể thì đã đi tới thống nhất sẽ giải cứu giúp bà con với giá 5.000 đồng/kg và công tác giải cứu sẽ được thực hiện đến khi hết khoai tồn trên ruộng”.
Các Thanh thiếu niên Vĩnh Long kêu gọi hỗ trợ nông dân tiêu thụ khoai nhằm giảm bớt thiệt hại.
Không chỉ tổ chức mà những ngày qua nhiều cá nhân trên địa bàn Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long và nhiều nơi khác đã đứng ra kêu gọi bà con, bạn bè chung tay giải cứu khoai. Đơn cử như trường hợp chị Nguyễn Kim Hương chủ cửa hàng vật tư nông nghiệp Tân Minh Thành (Bình Tân) đã kêu gọi giải cứu được 30 tấn khoai.
“Tính toán hết các chi phí thì một công khoai tầm 15-20 triệu đồng. Để bà con huề vốn hoặc lỗ ít thì phải giải cứu giá 5.000 đồng/kg, tương đường 300.000 đồng/tạ. Sức mình không là bao nhưng giúp được bao nhiêu thì tôi giúp thôi.
Thấy bà con bán khoai xong mà rơi nước mắt, thương lắm nên tiền vật tư nông nghiệp mùa này tôi cũng không nỡ đòi, khi nào bà con có tiền thì tính tiếp thôi”, chị Hương chia sẻ.
Ông Nguyễn Văn Tập, Chủ tịch UBND huyện Bình Tân cho biết trước tình hình bà con khó khăn trong tiêu thụ khoai, quận đã kêu gọi các đơn vị, tổ chức, công ty, cá nhân chung tay hỗ trợ mua khoai với giá từ 1.000 đến 4.000 đồng/kg.
“Sau đó, UBND tỉnh đã họp với các xã, ngành đoàn thể; cùng với sự chỉ đạo của Bí thư Huyện ủy chúng tôi đã thống nhất giá mua khoai là 5.000 đồng/kg nhằm giúp người nông dân giảm bớt khó khăn, sớm thu hoạch khoai lang để chuẩn bị cho vụ mùa tới”, Chủ tịch UBND huyện Bình Tân thông tin.
Ngoài ra để tránh tình trạng này tái diễn, UBND huyện đã chỉ đạo ngành chức năng khuyến khích bà con không sản xuất khoai vụ kế tiếp mà luân canh các loại cây trồng, đảm bảo diện tích khoai không vượt quá 1.000 ha trên tháng.
Bên cạnh đó, đối với khoai qua lứa, các địa phương hỗ trợ người dân thu hoạch hết khoai trên đồng để không gây ô nhiễm, chuẩn bị sản xuất vụ mùa mới.
