Ngày 1-12, Phòng Thương mại châu Âu tại Việt Nam (Eurocham) công bố quyển Sách Trắng 2012 về “Các vấn đề thương mại/đầu tư và kiến nghị”. Quyển sách này tập hợp các vấn đề mà doanh nghiệp (DN) châu Âu cho là đang gây ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của họ, đồng thời kiến nghị hướng giải quyết.
Nản với cấp phép đầu tư
Lần này, Sách Trắng 2012 thể hiện sự thất vọng của DN về môi trường đầu tư. Lý do: Nhiều vấn đề được “nhắc nhở” từ năm ngoái nhưng đến năm nay chuyển biến chậm. Trong khi nhiều vấn đề mới lại phát sinh như tỉ lệ lạm phát cao, tiếp cận tín dụng khó khăn, cơ sở hạ tầng thiếu đồng bộ, gánh nặng về thủ tục hành chính.
Năm ngoái, Eurocham có đưa ra năm vấn đề chính. Trong đó vấn đề hàng đầu là nâng cao khung pháp lý cho đầu tư, cụ thể là dự đoán và kịp thời cấp phép các dự án đầu tư. Thế nhưng một năm trôi qua, đến nay các DN vẫn than phiền rằng phải chờ đợi quá dài trong cấp phép đầu tư và đăng ký kinh doanh.
Sách Trắng 2012 đã “chê” rằng các cơ quan chính quyền yêu cầu nhiều tài liệu bổ sung, không tuân thủ quy định về thời gian cấp phép. Trong đó cũng so sánh “các nhà đầu tư phải đợi từ sáu đến 12 tháng để có một giấy phép, trong khi ở các nước khác trong khu vực chỉ có 5-6 tuần”. Sách Trắng 2012 nhận định rằng sự quan liêu và rề rà trong cấp phép đã khiến Việt Nam mất đi sức cạnh tranh trong mắt nhà đầu tư nước ngoài.
Các doanh nghiệp nước ngoài sẽ mạnh dạn đầu tư hơn khi thủ tục cấp phép và đăng ký kinh doanh được mau chóng. Ảnh: HTD
Eurocham cũng nhận xét rằng các cơ quan phụ trách về đầu tư và thương mại ở cấp địa phương thường ngần ngại trong việc cấp phép nếu không có quy định rõ ràng do có quá ít hướng dẫn từ các bộ chuyên trách. Thủ tục thu thập ý kiến từ các bộ và các cơ quan liên quan thường mất nhiều thời gian và mơ hồ.
Eurocham đánh giá lĩnh vực giấy phép, khởi sự DN đang kém đi cùng với đăng ký tài sản, trả thuế và thu giữ tín dụng. Có ba lĩnh vực được xem là cải thiện, gồm có cấp phép xây dựng, bảo vệ nhà đầu tư, thực thi hợp đồng.
Cần cắt giảm thủ tục
Sau khi có giấy phép thì trong quá trình hoạt động lại có thêm nhiều thủ tục khác liên quan đến giấy phép mà Eurocham cho rằng không cần thiết. Ví dụ, khi mở thêm một chi nhánh thì DN phải làm thủ tục mở chi nhánh. Thế nhưng trong giấy phép đầu tư có liệt kê chi tiết về các chi nhánh hiện có của DN. Vì vậy, khi mở thêm chi nhánh, DN phải làm thêm thủ tục sửa giấy phép đầu tư để trong giấy phép đầu tư có “cập nhật” thông tin về chi nhánh mới. Eurocham cho rằng những thay đổi thông thường như thay đổi người đại diện pháp luật, địa chỉ, đại diện chi nhánh, địa chỉ chi nhánh… không nhất thiết phải làm thủ tục sửa đổi giấy phép đầu tư. Do đó cơ quan này kiến nghị rằng giấy phép đầu tư cũng nên đơn giản hóa, không cần ghi quá nhiều chi tiết. Nếu DN có các thay đổi như kể trên thì chỉ cần làm thông báo là được. Như vậy vừa bớt chi phí cho DN, vừa nhẹ việc cho cơ quan quản lý.
Eurocham cũng nêu lo ngại về một số biện pháp hạn chế thương mại. Cụ thể là các quy định về nhập khẩu rượu, mỹ phẩm, điện thoại di động chỉ được thực hiện ở cảng biển Hải Phòng, Đà Nẵng, TP.HCM hoặc quy định về thủ tục cấp phép nhập khẩu tự động. Eurocham cho rằng thủ tục nhập khẩu và các yêu cầu về giấy tờ dẫn đến việc các nhà nhập khẩu cân nhắc không nhập hàng vào Việt Nam nữa.
| Nhiều kiến nghị cụ thể về giao nhận, vận tải: - Xây dựng nhiều tuyến đường bộ kết nối với cảng biển và cảng hàng không giúp tăng tốc độ lưu thông trung bình trên đường bộ. - Lắp hệ thống đèn tín hiệu trên tất cả tuyến sông và luồng lạch nhằm đáp ứng cho hoạt động vận tải bằng sà lan ngày càng gia tăng. - Giảm các mức cảng phí sau năm 2012 để tăng tính cạnh tranh. (Trích Sách Trắng 2012) Hải quan có tiến bộ “Chúng tôi đã nhận thấy một số tiến bộ của ngành hải quan như tích cực tiếp thu ý kiến của Eurocham trong Sách Trắng 2011, quyết tâm cải cách ngành hải quan của Chính phủ rất kiên quyết và rõ ràng.” (Sách Trắng 2012) Du lịch cần Chiến dịch Nụ Cười “Ngoài các chiến dịch hiện tại thì ngành du lịch cần tiến hành một Chiến dịch Nụ Cười trong công tác xuất, nhập cảnh nhằm tạo dựng ấn tượng tốt đẹp ban đầu. Cán bộ quản lý xuất nhập cảnh nên thể hiện thái độ vui vẻ và chào đón ở mọi thời điểm.” (Sách Trắng 2012) Suy giảm lòng tin Chỉ số lòng tin của DN có chiều hướng giảm từ năm 2011. Hằng quý, Eurocham có điều tra về chỉ số môi trường kinh doanh hằng quý (BCI) và chỉ số này đã giảm từ 78 xuống còn 52 điểm. (Sách Trắng 2012) |
QUỲNH NHƯ
