Tết trôi qua nhanh như giấc mơ xa. Có cô bạn thân xứ xa về chơi, tôi dành trọn cho cô ấy một ngày. Rủ rê nhau về nơi vắng vẻ, chọn cái home đầy đồng đất ruộng vườn, nghĩa là mở cửa sổ là bát ngát ruộng và hương hoa bưởi thì luôn ngan ngát suốt ngày.
Xong chỗ ở thì cô ấy mắt tròn mắt dẹt hỏi ăn gì... miệng thì bảo ta chỉ cần không khí này thôi, hương đồng gió nội này thôi là đủ lắm rồi.
Cá sòng chợ biển quê tôi. Ảnh: LƯU BÌNH
Nhưng nàng đâu biết sáng tôi đã lượn chợ sớm. Chợ biển sớm tôi không chọn cá đặc sản cao cấp, chọn loại cá theo mùa con nước, sát tết hay độ này qua tết loại cá sòng trọng trọng một lứa về nhiều, xanh híp mắt.
Cá sòng là loài cá dở, được xếp hàng dở trong các loài cá. Cá theo mùa con nước tầm này trong năm. Người đi lưới biển gần hay về nguyên lứa. Ngư dân ra biển ngày đầu năm mà gặp đàn cá sòng là xem như thất bại. Cá bán không được giá, chỉ bán nhanh trong ngày, cấp đông xem như bỏ không mấy ai mua.
Cá sòng lớn cỡ ba ngón tay, rẻ phải biết, một ký lô 60.000 mặc các loài cá khác tha hồ “hét” giá lên ăn theo dịp tết.
Kho cá trong điều kiện cho phép, kiểu của người vùng biển, gia vị có gì thì gia giảm nấy, không cầu kỳ mà giả cầu kỳ thêm bớt sẽ mất ngon. Cá biển vốn có tính đặc trưng của cá biển nên ta hay nghe người đồng chê món nấu của người biển là tanh tao ít gia vị.
Thật ra sự gia vị nhiều chỉ phù hợp với cá đồng, loài cá đồng cần nhiều gia vị cho át cái mùi bùn, mùi rong rêu đặc trưng với biển xanh ngan ngát, cá tươi vừa từ biển về nấu càng ít gia vị càng lộ mùi thơm của thịt cá.
Cá sòng mùa này đi đàn, cỡ vừa vừa bằng ba ngón tay người lớn, nhỏ quá cũng dở, thịt cá sòng rất ít và không chắc, cá có đường vây sát cạnh đuôi rất cứng. Ảnh: Tư liệu
Cá mua về buổi sáng cứng chắc xanh óng không cần phải làm ruột, cắt bỏ cái đuôi cứng, rửa sạch, xếp vào nồi, xếp theo ớt xanh trái to, trở cái cán dao đập dập dập xíu trái ớt cho tỏa mùi vừa thơm vừa cay của ớt xanh, kiểu ớt xứ Quảng hay ăn mì Quảng.
Sau nữa cho ít hạt tiêu giã thô, nước mắm nhỉ thiệt ngon, chút dầu ăn, châm chút nước sôi vừa sim síp. Bắc lên bếp kho lửa riu riu, xem chừng đừng để khô nước, có thể châm thêm chút nước cho cá luôn sim síp trên bếp là được.
Khi nồi cá vẫn lục bục sôi và mùi thơm của cá kho tỏa trong bếp thì nồi cơm cũng vừa chín. Mùi cá kho ớt xanh và nước mắm nhỉ nó thể nào nhỉ... ngon hết biết.
Bạn thử làm đi, để biết nó thế nào, tôi chỉ biết mùi đó theo tôi từ bé, khi bếp nhà đỏ lửa và mẹ lúi húi nấu ăn. Món cá biển kho ớt xanh có chút tiêu luôn cho mùi thơm khắp ngõ nhà lúc về chiều.
Cá sòng nấu ngọt. Ảnh: Tư liệu
Trong căn bếp nhỏ ở cái home ấy, cô bạn tôi một mực tấm tắc là sao món kho đơn giản mà ngon đến vậy. Nước cá kho dằm chút tỏi chan bún ăn thì thôi miễn kể.
Cá sòng có lớp vảy da cứng, khi ăn chỉ lật lớp vỏ lên là lớp thịt bên trong trắng mềm, có đường thịt màu nâu ở giữa rất thơm.
Cá đầu mùa nên rất béo, dưới lớp vỏ cứng là lớp da mỡ màng, gan cá rất ngon. Người biết ăn cá sòng là không làm lòng cá là vậy, gỡ dưới lớp bụng là miếng gan cá chắc nịch và béo ngậy.
Cô bạn tôi nay đã về đến xứ cờ hoa với thân nhiệt tốt không phải mắc lại với các bước kiểm tra phát sinh do mùa dịch nào là kiểm dịch, cách ly…
Những ngày về xứ biển quê hương đã nạp đủ năng lượng cho nàng về xứ người.
Cá sòng nướng. Ảnh: Tư liệu
Ngày vui qua mau, tôi ở lại với biển xanh, cát trắng, nắng vàng, đón nắng đầu ngày cùng biển cả, thầm nguyện cầu cơn đại dịch mau qua.
Những tháng ngày này xin khắc ghi tâm khảm cho ngày sau, ngày sau, những ngày biển khát...
