Trong đó, đường dây 500 kV Bắc - Nam mạch 1 có chiều dài 1.487 km được thi công chỉ trong hai năm thật sự là một kỳ tích của ngành điện trong thế kỷ 20.
Đường dây 500 kV Bắc - Nam: Kỳ tích lịch sử
Chính thức được đưa vào vận hành từ ngày 27-5-1994, 25 năm qua, đường dây 500 kV Bắc - Nam mạch 1 đã và đang phát huy vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia và đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Vào những năm đầu thập kỷ 90 của thế kỷ 20, hệ thống điện Việt Nam được chia làm ba khu vực riêng biệt: khu vực miền Bắc tập trung một số nhà máy điện lớn, đặc biệt là nhà máy thủy điện Hòa Bình với tổng công suất thiết kế lớn nhất Đông Nam Á là 1.920 MW, nhưng không phát huy được tối đa công suất do cung lớn hơn cầu. Khu vực miền Trung được cấp điện chủ yếu qua đường dây (ĐD) 220 kV có nguồn điện từ thủy điện Hòa Bình với chiều dài quá lớn nên công suất truyền tải bị hạn chế, chất lượng điện áp không đảm bảo. Khu vực miền Nam có nhu cầu điện lớn, luôn đối mặt với tình trạng cung không đủ cầu nên phải thường xuyên cắt điện để hạn chế phụ tải.
Để khắc phục việc các nhà máy điện ở khu vực miền Bắc không phát hết công suất, có hiện tượng “thừa” điện trong khi khu vực miền Trung, miền Nam lại bị “khát điện”, lãnh đạo Đảng và Nhà nước ta đã quyết định xây dựng ĐD 500 kV Bắc - Nam mạch 1 nhằm truyền tải điện năng từ miền Bắc để cung cấp cho miền Trung và miền Nam đang trong tình trạng thiếu điện nghiêm trọng. Đây là quyết định mang tính lịch sử, gây xôn xao dư luận trong và ngoài nước. Lần đầu tiên Việt Nam xây dựng ĐD siêu cao áp 500 kV với chiều dài lên tới gần 1.500 km, là một trong những ĐD siêu cao áp dài nhất thế giới thời kỳ đó.
Sau hơn 10 năm vận hành ĐD 500 kV Bắc - Nam mạch 1, ngày 23-9-2005 ngành điện Việt Nam lại ghi dấu thêm một kỳ tích mới: hoàn thành đưa vào vận hành ĐD 500 kV Bắc - Nam mạch 2 từ trạm biến áp (TBA) 500 kV Thường Tín đến TBA 500 kV Phú Lâm với chiều dài gần 1.600 km.
Nếu như việc xây dựng đường dây 500 kV Bắc - Nam mạch 1 có sự tham gia của chuyên gia nước ngoài thì công trình ĐD Bắc - Nam 500 kV mạch 2 hoàn toàn do các kỹ sư Việt Nam đảm nhiệm. Việc đưa vào vận hành hệ thống truyền tải điện 500 kV Bắc - Nam mạch 2 đã đánh dấu bước trưởng thành quan trọng của ngành điện Việt Nam trong lĩnh vực nghiên cứu, khảo sát, thiết kế, xây dựng và quản lý vận hành hệ thống điện.
Đổi mới, sáng tạo, làm chủ công nghệ
Sau 25 năm kể từ khi hoàn thành ĐD 500 kV Bắc - Nam mạch 1, Hệ thống truyền tải điện quốc gia đã phát triển vượt bậc về quy mô và ngày càng được nâng cao về chất lượng, công nghệ. So sánh với các tổ chức truyền tải điện ở khu vực ASEAN, Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT) xếp thứ 3 về khối lượng quản lý vận hành ĐD và thứ 4 về tổng dung lượng MBA. Hệ thống truyền tải điện quốc gia ngày càng đồng bộ, hiện đại, đã vươn tới tất cả các tỉnh, thành phố trên cả nước; đã kết nối với hệ thống truyền tải điện của các nước Trung Quốc, Lào, Campuchia.
Ông Đặng Phan Tường, Chủ tịch HĐTV EVNNPT thăm và tặng quà các đơn vị đang tham gia thi công dự án đường dây 500 kV mạch 3.
Tiếp nối thành công của ĐD 500 kV Bắc - Nam mạch 1 và mạch 2, ngày 5-5-2014, EVNNPT đã đưa vào vận hành ĐD 500 kV Pleiku - Mỹ Phước - Cầu Bông dài 437,5 km, tạo nên 3 mạch ĐD 500 kV liên kết giữa miền Trung và miền Nam. Hiện nay, EVNNPT đang khẩn trương triển khai thi công xây dựng cụm dự án ĐD 500 kV Vũng Áng - Quảng Trạch - Dốc Sỏi - Pleiku 2 với tổng chiều dài gần 750 km để hoàn thiện ĐD 500 kV mạch 3, góp phần đảm bảo cung cấp điện cho miền Nam giai đoạn năm 2020 và những năm tiếp.
Năm 2019, EVNNPT được Fitch Ratings xếp hạng tín nhiệm ở mức BB (ngang bằng với EVN và quốc gia). Xếp hạng tín nhiệm độc lập của EVNNPT được Fitch Ratings đánh giá ở mức BB+. Kết quả xếp hạng này giúp EVNNPT củng cố mức độ tín nhiệm và tăng cường tính minh bạch, phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế, cho phép EVNNPT đa dạng hóa các nguồn tài chính và thuận lợi hơn trong việc huy động vốn.
Với mục tiêu phát triển bền vững, vươn lên tầm khu vực và quốc tế, EVNNPT đã đặt ra mục tiêu chiến lược là phát triển EVNNPT đến năm 2020 trở thành một trong bốn tổ chức truyền tải điện hàng đầu khu vực ASEAN; đến năm 2025, EVNNPT phấn đấu trở thành một trong các tổ chức truyền tải điện thuộc 10 nước hàng đầu châu Á và đến năm 2030, đạt trình độ tiên tiến trên thế giới trong lĩnh vực truyền tải điện.
Ông Đặng Phan Tường, Chủ tịch HĐTV EVNNPT
(TRUNG AN lược ghi)
