“Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua ngày 20-11-2014 (hiệu lực từ ngày 1-1-2016) có nhiều điểm mới. Đặc biệt bổ sung chế độ thai sản của người mang thai hộ và người mẹ nhờ mang thai hộ, vì mục đích nhân đạo”. Bà Trần Thị Thúy Nga, Vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ LĐ-TB&XH), cho biết như trên trong buổi tọa đàm về những điểm mới của Luật BHXH vào ngày 26-1.
Bà Trần Thị Thúy Nga cho biết thêm những vấn đề trên mới chỉ quy định khung trong Luật BHXH, vì vậy cần phải chờ Luật Hôn nhân và Gia đình hướng dẫn cụ thể thì Luật BHXH mới tiếp tục có hướng dẫn.
Theo bà Nga, có thể Luật BHXH sẽ hướng dẫn theo hướng người mang thai hộ tham gia BHXH và người mẹ nhờ mang thai hộ đều được hưởng BHXH. Nguyên do để người mang thai hộ được hưởng BHXH nhằm đảm bảo sức khỏe cho họ khi mang thai và sau khi sinh con. Còn người nhờ mang thai hộ được hưởng BHXH để chăm sóc con. Tuy nhiên, điều kiện hưởng khác nhau.
Theo đó, người mang thai hộ có thể được nghỉ bốn tháng để sinh và phục hồi sức khỏe sau khi sinh, được hưởng trợ cấp khi đứa bé đủ sáu tháng tuổi. Người mẹ nhờ mang thai hộ được nghỉ tùy vào thời điểm đứa con chuyển giao cho người mẹ. Nếu đứa bé được chuyển giao sau sáu tháng thì người nhờ mang thai hộ không được hưởng chế độ nghỉ thai sản…
Một nội dung mới khác của Luật BHXH cũng được bà Nga đề cập là Luật quy định trong trường hợp vợ sinh thường, lao động nam được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản năm ngày. Vợ sinh phải phẫu thuật, con 32 tuần tuổi được nghỉ bảy ngày làm việc. Trường hợp vợ sinh đôi được nghỉ 10 ngày, từ sinh ba trở lên thì cứ thêm mỗi con được nghỉ thêm ba ngày, trường hợp vợ sinh đôi phải phẫu thuật thì được nghỉ 14 ngày.
Điều kiện hưởng chế độ thai sản đối với trường hợp lao động nữ khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai chỉ cần đóng BHXH đủ ba tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh (thay vì phải đóng BHXH từ đủ sáu tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con như Luật BHXH hiện hành). Tuy nhiên, theo bà Nga, các trường hợp đóng đủ ba tháng phải có chỉ định của bác sĩ là người phụ nữ đang phải điều trị, không làm được việc và thời gian chín tháng còn lại không thể đóng bảo hiểm.
Bên cạnh đó, bà Nga nhấn mạnh theo Luật BHXH điều kiện hưởng lương hưu đã sửa đổi. Theo đó, lao động nữ là người hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn tham gia BHXH khi nghỉ việc mà có từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm đóng BHXH và đủ 55 tuổi thì được hưởng lương hưu.
Ngoài ra, Luật cũng sửa đổi quy định điều kiện hưởng BHXH một lần theo hướng chỉ giải quyết BHXH một lần với người lao động khi đã hết tuổi lao động mà không đủ điều kiện hưởng lương hưu hoặc ra nước ngoài để định cư hợp pháp. Đồng thời bổ sung trường hợp được giải quyết BHXH một lần đối với người bị mắc bệnh hiểm nghèo đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ trướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS.
