Câu hỏi này vẫn lởn vởn trong dư luận từ sau khi TP.HCM kết thúc phiên đấu thầu khu “tam giác vàng” Trần Hưng Đạo-Phạm Ngũ Lão-Nguyễn Thái Học vào tháng 4-2008 đến giờ. Không thắc mắc sao được khi liên doanh Thái Sơn chỉ có giá dự thầu trên 6.800 tỷ đồng (trong đó tổng mức đầu tư gần 5.000 tỷ đồng) lại trúng thầu, còn liên doanh Khánh Gia tuy có giá dự thầu cao hơn là trên 7.000 tỷ đồng (trong đó tổng mức đầu tư là trên 6.700 tỷ đồng) lại rớt.
Trong hồ sơ mời thầu, hội đồng đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư TP.HCM đã đưa ra rất nhiều điều kiện, ràng buộc nhằm chọn ra nhà đầu tư có khả năng thực hiện dự án có giá trị là 230 tỷ đồng tại khu đất trên. Qua nhiều khâu sàng lọc, hai liên doanh Thái Sơn và Khánh Gia đã được chọn vào “vòng chung kết xếp hạng”. Cuối cùng, Thái Sơn giành được “vòng nguyệt quế” không phải nhờ có giá dự thầu cao hơn mà là nhờ hỗ trợ ngân sách TP cao hơn. Cách chấm điểm như thế liệu có công bằng, hợp lý?
Ở khu “tam giác vàng” trên, chính quyền không đấu giá quyền sử dụng đất như cách làm lâu nay mà đấu thầu dự án. Theo khái niệm kinh tế học, đấu thầu hoàn toàn khác với đấu giá. Đấu thầu nhằm mục đích tìm giá thấp nhất trong điều kiện có một người mua mà có nhiều người bán. Ví dụ: đấu thầu xây dựng công trình, đấu thầu mở căn-tin v.v... Khi chất lượng, thời gian... như nhau, ai bán rẻ thì người đó được lựa chọn. Ngược lại, đấu giá nhằm mục đích tìm giá cao nhất trong điều kiện có một người bán mà nhiều người mua. Ví dụ: đấu giá quyền sử dụng đất, đấu giá nhà thi hành án v.v... Người nào chứng minh được năng lực tài chính, kinh nghiệm đầu tư... thì sẽ được chọn.
Trở lại trường hợp cụ thể của khu “tam giác vàng”, rõ ràng là chỉ có mỗi dự án này hay nói cách khác là chỉ có một người bán nhưng lại có rất nhiều nhà đầu tư muốn tham gia, tức có rất nhiều người mua. Như vậy, nếu không đấu giá dự án theo nguyên tắc nêu trên, chính quyền sẽ không thể minh bạch chọn nhà đầu tư với những tiêu chí phù hợp. Chưa kể là khoản thu 1.900 tỷ đồng cho ngân sách tuy cần thiết nhưng sẽ tuyệt vời hơn nếu không vì nó mà người điểm thấp lại có giá hơn người điểm cao.
M.B.D (TP.HCM)
