Cho rằng đã bị hàm oan trong tám năm trời, vợ chồng ông Ngô Văn Kiển (101D Đoàn Hoàng Minh, thị xã Bến Tre) đã yêu cầu VKSND thị xã Bến Tre bồi thường hơn 800 triệu đồng. Tuy nhiên, cơ quan này đã từ chối bồi thường, viện lẽ “vợ chồng ông Kiển có hành vi phạm tội nhưng được miễn trách nhiệm hình sự”.
Nhì nhằng giữa có tội và không tội
Năm 1992, vợ chồng ông Kiển đã vay tiền của một số cá nhân để mua bán tro. Ngoài ra, họ còn thế chấp căn nhà và hơn 300 m2 đất (ở phường 6, thị xã Bến Tre) để vay ngân hàng gần 130 triệu đồng. Một thời gian sau, ông Kiển tự ý lấy một phần đất đã thế chấp cho ngân hàng đem “bán” cho người khác. Tháng 6-1996, cả hai mất khả năng chi trả và bỏ lên Tây Ninh lánh mặt (cũng nhiều lần không đến tòa theo giấy triệu tập).
Năm 1998, nhận thấy hành vi của vợ chồng ông Kiển có dấu hiệu phạm tội hình sự, TAND thị xã đã đề nghị Công an thị xã vào cuộc. Song cho rằng không đủ chứng cứ để kết tội, Công an thị xã đã yêu cầu tòa án giải quyết dân sự.
Đến năm 2000, Công an tỉnh Bến Tre đã khởi tố vợ chồng ông Kiển về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản và cho phép họ tại ngoại. Năm 2001, cơ quan này đề nghị VKSND tỉnh Bến Tre truy tố vợ chồng ông Kiển nhưng chưa được chấp thuận.
Tháng 5-2001, VKSND tỉnh đã ra cáo trạng truy tố vợ chồng ông Kiển ra tòa. Nhưng TAND tỉnh Bến Tre đã trả lại hồ sơ để VKS điều tra bổ sung.
Đầu năm 2002, VKS tỉnh lại chuyển hồ sơ cho VKS thị xã Bến Tre giải quyết với lý do vụ án thuộc thẩm quyền cấp huyện. Lúc đầu, VKS thị xã không đồng ý vì thấy “không đủ chứng cứ để kết tội”. Sau đó, VKS thị xã đã ra cáo trạng truy tố vợ chồng ông Kiển. Bấy giờ, danh sách người bị hại đã giảm thê thảm (chỉ còn ba người so với cáo trạng của VKS tỉnh là 13 người). Chỉ vài ngày sau, chính viện này rút lại cáo trạng để điều tra bổ sung chứng cứ.
Mãi ba năm sau (năm 2005), VKS thị xã lại có cáo trạng mới để truy tố ông bà Kiển với tội danh như trên. TAND thị xã Bến Tre lại một lần nữa trả hồ sơ để điều tra bổ sung. Cuối cùng, vào tháng 3-2006, VKS thị xã ra quyết định đình chỉ vụ án với lý do bị can đã có hành vi phạm tội nhưng còn đủ tài sản để trả nợ “nên được miễn trách nhiệm hình sự”.
Trắng tay vì quyết định đình chỉ
Tại sao vụ án “bị trả hồ sơ nhiều lần do không đủ chứng cứ chứng minh việc phạm tội” nhưng rồi lại đình chỉ với lý do được miễn trách nhiệm hình sự? Ông Châu Văn Thơi, Viện phó VKS tỉnh Bến Tre, đáp: “VKS tối cao đã có ý kiến cho rằng VKS thị xã Bến Tre quyết định đình chỉ vụ án là đúng. Lại nữa, hồ sơ này đã lưu nên chúng tôi không giải thích gì thêm”.
Tháng 4-2007, khi trả lời HĐND tỉnh Bến Tre về vụ án này, VKS tối cao cũng cho rằng chưa đủ căn cứ để xác định vợ chồng ông Kiển có hành vi gian dối để chiếm đoạt tài sản. Mặt khác, vợ chồng ông Kiển đã tự nguyện giao nhà, đất cho chủ nợ bán để thanh toán nợ.
Đáng chú ý là trong quá trình xem xét lại vụ việc, TAND thị xã Bến Tre đã khẳng định: “Nếu đưa vụ án này ra xét xử hình sự, tòa án sẽ tuyên vợ chồng ông Kiển không phạm tội”.
Tiếp chúng tôi trong căn nhà tềnh toàng, ông Kiển cho biết: “Từ ngày vợ chồng tôi vướng vào vòng tố tụng, công việc làm ăn đình đốn, bạn bè, người thân xa lánh... Bản thân là một đảng viên, tôi liên tục bị kiểm điểm và đình chỉ sinh hoạt, thậm chí còn bị dọa khai trừ đảng”. Ông Kiển bức xúc: “Tôi có vay mượn tiền của những người quen và ngân hàng để làm ăn nhưng không có ý chiếm đoạt. Việc đình chỉ vụ án là vô lý. Có phải cơ quan tố tụng muốn né trách nhiệm bồi thường?”.
NGUYÊN TRƯỜNG - VĂN ĐOÀN
