Các cơ quan tố tụng TP.HCM đang nhức đầu trước một vụ truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy vì chưa thống nhất được cách tính số phim, ảnh sex lưu trong ổ cứng máy tính của người vi phạm để làm căn cứ định khung hình phạt.
Chép phim, ảnh sex cho khách
Theo hồ sơ, Phan Lê Hồng Phúc là chủ cửa hàng điện thoại di động Hồng Phúc (quận Tân Phú). Trưa 22-12-2005, Phúc đi vắng, Đoàn Văn Quốc (thợ học nghề) thay “thầy” sao chép năm phim sex từ ổ cứng của máy tính vào điện thoại di động của khách thì bị Công an quận Tân Phú bắt quả tang. Khai thác nhanh, Công an quận bắt tiếp Phúc, sau đó chuyển vụ việc lên Công an TP.HCM.
Qua điều tra, Công an TP xác định rằng Phúc đã sao chép phim, ảnh sex cho khách từ ngày 27-10-2005. Giá mỗi lần sao chép là từ 10.000 đến 30.000 đồng tùy vào dung lượng. Tổng cộng Phúc đã thu lợi bất chính hơn một triệu đồng. Kiểm tra máy tính, công an thu được gần 1.000 file (tập tin) phim, ảnh sex.
Công an TP đã gửi công văn đề nghị Sở Văn hóa thông tin TP xác định với các file chứa trong máy tính của Phúc thì tính số lượng như thế nào. Sở Văn hóa thông tin trả lời rằng hiện chưa có quy định để quy đổi hoặc hướng dẫn cách tính. Tuy nhiên sau đó, VKSND TP vẫn truy tố Quốc, Phúc ra tòa về tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy theo khoản 1 Điều 253 BLHS với tình tiết định tội là vật phạm pháp có số lượng lớn.
Làm sao xác định số lượng?
Thụ lý, TAND TP đã nhiều lần hoãn xử để nghiên cứu hồ sơ. Ở lần xử gần đây nhất (cuối năm 2007), tòa đã trả hồ sơ để điều tra bổ sung, làm rõ thế nào là vật phạm pháp có số lượng lớn.
Theo thẩm phán giải quyết vụ án, đến nay chưa có văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thế nào là vật phạm pháp có số lượng lớn, rất lớn, đặc biệt lớn trong tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy trong khi đây là những tình tiết định tội, định khung hình phạt. Trong vụ này, TAND TP từng có văn bản hỏi ý kiến của TAND tối cao nhưng vẫn chưa có hồi âm.
Cũng theo thẩm phán này, trong ngành kiểm sát có công văn 988 ngày 10-5-2002 của VKSND tối cao hướng dẫn định lượng vật phạm pháp có số lượng lớn, rất lớn, đặt biệt lớn. Theo đó, nếu vật phạm pháp có số lượng từ 10 đến 100 băng đĩa thì áp dụng khoản 1 Điều 253 BLHS, từ 101 đến 300 là khoản 2, từ 301 trở lên là khoản 3.
Tuy nhiên, tòa không thể lấy công văn 988 làm căn cứ xét xử bởi nó chỉ mang tính tham khảo trong ngành kiểm sát. Mặt khác, nếu tòa áp dụng công văn 988 thì vô hình trung sẽ xử theo “ý muốn chủ quan” của ngành kiểm sát, làm mất tính khách quan của tòa.
Mỗi nơi hiểu một kiểu
Trên thực tế, các cơ quan tố tụng đã gặp lấn cấn ở nhiều vụ sao chép phim, ảnh sex khác.
Hai năm trước, Ngô Văn Toàn bị bắt khi đang chép ảnh sex vào điện thoại di động của khách tại quận Bình Thạnh. Khám xét, công an phát hiện 468 file phim, ảnh sex trong máy tính của Toàn. Sau đó, Toàn đã bị VKSND quận Bình Thạnh truy tố về tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy theo khoản 2 Điều 253 BLHS.
Tại phiên sơ thẩm, luật sư và công tố viên đã tranh cãi nảy lửa. Công tố viên viện dẫn công văn 988, quy đổi một file phim, ảnh sex tương đương với một vật phạm pháp để chứng minh rằng truy tố Toàn là đúng. Ngược lại, luật sư bảo công văn 988 không phải là văn bản quy phạm pháp luật nên không thể là căn cứ kết tội Toàn. Mặt khác, nghị định của Chính phủ quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực này không nói rõ tàng trữ bao nhiêu thì bị phạt. Vì thế, theo nguyên tắc có lợi cho bị cáo thì chỉ nên xử phạt hành chính.
Cuối cùng, TAND quận Bình Thạnh đã đồng ý với VKS và phạt Toàn ba năm tù.
Từ hai vụ án của Phúc và Toàn nêu trên, rất nhiều lấn cấn đã được đặt ra. Thứ nhất, nếu như TAND quận Bình Thạnh chấp nhận áp dụng công văn 988 của VKSND tối cao thì TAND TP lại cho rằng công văn đó chỉ để tham khảo. Thứ hai, nếu áp dụng công văn 988 thì thay vì truy tố, xét xử Toàn theo khoản 2, VKSND và TAND quận Bình Thạnh phải truy tố, xét xử theo khoản 3 mới đúng vì máy tính của Toàn chứa 468 file phim, ảnh sex. Thứ ba, Toàn chứa 468 file phim, ảnh sex thì bị VKSND quận Bình Thạnh truy tố theo khoản 2 trong khi Phúc chứa đến gần 1.000 file lại chỉ bị VKSND TP truy tố theo khoản 1.
Thực tế lộn xộn khi xác định số lượng vật phạm pháp trong tội này còn thể hiện rõ ở vụ Nguyễn Ngọc Thương sao chép phim, ảnh sex ở quận 6 năm 2004.
Theo VKSND TP, máy tính của Thương chứa 3.600 file phim, ảnh sex. Không rõ số lượng trên tương ứng với 3.600 vật phẩm đồi trụy hay chỉ là một (vì nằm trong một ổ đĩa) nên VKSND TP phải hỏi ý kiến của VKSND tối cao. Trả lời, VKSND tối cao nói giữa viện và liên ngành công an, tòa án, tư pháp chưa có văn bản hướng dẫn định lượng trong Điều 253 BLHS. Tuy nhiên, điều luật không quy định số lượng vật phạm pháp tối thiểu là bao nhiêu nên dù vật phạm pháp là một hoặc hai thì vẫn có thể xử lý hình sự nếu việc sao chép nhằm phổ biến rộng rãi. Còn về xác định khung hình phạt, VKSND tối cao gợi ý có thể áp dụng nguyên tắc chung của pháp luật hình sự là từ hai trở lên là số nhiều...
Khắc phục bằng cách nào?
Trao đổi với chúng tôi, một thẩm phán TAND tối cao cho rằng việc xác định số lượng vật phạm pháp trong tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy phải do thẩm phán xét xử tự định lượng bởi luật không thể nào tiên liệu hết được tất cả các trường hợp xảy ra.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia mà chúng tôi tham khảo ý kiến lại nhận xét nếu để thẩm phán xét xử tự định lượng thì sẽ dẫn đến chuyện thẩm phán xử theo cảm tính, vừa lộn xộn trong áp dụng pháp luật vừa gây ra tình trạng bất công giữa các bị cáo. Lúc đó sẽ có chuyện người chứa 100 file phim, ảnh sex thì bị xử theo khoản 2 trong khi người chứa 500 file lại chỉ bị xử theo khoản 1.
Vì thế, theo luồng quan điểm này, tốt nhất là các ngành công an, kiểm sát, tòa án, tư pháp nên ngồi lại để thống nhất cách tính số lượng vật phạm pháp và ra thông tư liên tịch hướng dẫn để các ngành có căn cứ áp dụng.
| Tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy 1. Người nào làm ra, sao chép, lưu hành, vận chuyển, mua bán, tàng trữ nhằm phổ biến sách, báo, tranh, ảnh, phim, nhạc hoặc những vật phẩm khác có tính chất đồi trụy cũng như có hành vi khác truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy thuộc một trong các trường hợp sau đây thì bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm: a) Vật phạm pháp có số lượng lớn... 2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau thì bị phạt tù từ ba đến bảy năm: b) Vật phạm pháp có số lượng lớn... Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau thì bị phạt tù từ bảy đến mười lăm năm: c) Vật phạm pháp có số lượng đặc biệt lớn... (Theo Điều 253 BLHS) |
HOÀNG YẾN
