Khi cơ quan tố tụng... than thở

Số trước chúng tôi đã phản ánh chuyện hướng dẫn về việc một người đánh bạc vài ngàn đồng cũng có thể bị tội nếu tỷ lệ ăn thua tính thành một triệu đồng trở lên của TAND tối cao hầu như không được vận dụng vào đời sống hoặc nếu có thì cũng gây lúng túng...

Vì sao? Các cơ quan tố tụng lý giải thế nào về quy định chỉ nằm trên giấy này?

Không biết tính tỷ lệ sao

Viện trưởng VKSND TP Biên Hòa (Đồng Nai) Hoàng Hữu Long cho biết: “Đúng là chúng tôi phải tôn trọng nghị quyết vì nó đã có hiệu lực pháp luật. Tuy nhiên, nghị quyết làm khó cho chúng tôi ở chỗ đánh đề có nhiều tỷ lệ ăn thua mà trong ví dụ của nghị quyết chỉ nhân số tiền vốn với 70 lần. Do đó khi gặp một tỷ lệ khác, chúng tôi không biết tính sao bởi xưa nay luật quy định đến đâu thì người thi hành làm tới đó. Trường hợp cơ quan điều tra truy tố có tính tỷ lệ khác ngoài 70 lần mà cứ khởi tố, truy tố thì khi chuyển hồ sơ sang tòa, tòa cũng không chịu. Đây là một sự không chặt chẽ và thiếu đầy đủ trong hướng dẫn này”.

Về tác dụng của Nghị quyết 01, ông Long nhận định sở dĩ TAND tối cao “siết chặt” như vậy nhằm kiên quyết loại trừ nạn đánh bạc ra khỏi đời sống xã hội nhưng hơn một năm nay, tại TP Biên Hòa, tệ nạn đó không giảm.

Thực tế này ngoài chuyện vướng mắc trong xử lý của cơ quan tố tụng còn có nguyên nhân là không tóm được chủ đề thực sự. “Trùm đề” tổ chức thường giấu mặt và giao phơi đề cho những đại lý con để ghi. khi bị công an bắt, họ lại không chịu “chỉ điểm” nên chỉ xử lý được họ về tội đánh bạc đơn thuần.

Chưa đồng lòng áp dụng

Theo một thẩm phán TAND TP.HCM, khi Nghị quyết 01 ra đời, TAND tối cao đã có những đợt tập huấn cho tòa án các cấp ở TP nhưng nhiều thẩm phán vẫn thắc mắc rằng tiền dự kiến thắng là tiền ảo thì không thể tính để bắt tội người chơi... Như vậy, hướng dẫn này dù đã có hiệu lực pháp luật nhưng vẫn còn gây lấn cấn ngay trong nội bộ ngành tòa án. Không chỉ có tòa, ngay ở các ngành công an, kiểm sát, hầu hết cán bộ cũng không “thông”. Công an, viện kiểm sát không áp dụng thì tòa “lấy hồ sơ đâu mà xử”.

Ông Nguyễn Thanh Tùng, Chánh án TAND tỉnh Bình Dương và bà Nguyễn Thị Bay, Chánh án TAND quận Tân Phú (TP.HCM) cùng ông Phạm Thao, Chánh án TAND quận 2 (TP.HCM) đều cho biết hơn một năm nay, các tòa này chưa nhận được một hồ sơ vụ án nào bị truy tố theo cách tính tiền đánh bạc như Nghị quyết 01.

Theo bà Bay, có lẽ do các cơ quan tố tụng khác như công an, viện kiểm sát chưa thống nhất được quan điểm chung. Bà Bay cho rằng chưa nên áp dụng nghị quyết này, vì nếu làm đúng thì rất nhiều người chơi bạc sẽ phải chịu mức án rất cao, dẫn đến việc cán bộ tố tụng bị chùn tay. Cạnh đó, có thể vài năm nữa nhà nước lại “hợp pháp hóa” việc đánh bạc trong khuôn khổ thì sẽ có nhiều người “xui xẻo”.

Còn theo ông Tùng, không nên xử lý tràn lan như cách tính của nghị quyết vì hình sự hóa quá rộng các hành vi đánh bạc và tác động quá nhiều đối tượng trong xã hội. Chỉ nên khởi tố với trường hợp người đánh bạc chuyên nghiệp, quy mô lớn, số tiền cao, gây ra tệ nạn xã hội khác... Cạnh đó là tăng cường phạt hành chính thật nặng người chơi. Khi không có đất sống thì tệ nạn này tự khắc sẽ được loại trừ.

Tương tự, ông Thao cũng nhận định phạm vi điều chỉnh theo hướng dẫn này quá lớn nên khó khả thi. Trong khi sự hiểu biết pháp luật của người dân còn có hạn mà thực thi theo hướng dẫn này là quá nặng, dù nó có thể giúp loại bỏ nạn bài bạc khỏi đời sống xã hội. Chính bởi các cơ quan tố tụng chưa... “sẵn sàng” nên không riêng ở tòa quận 2 mà còn ở nhiều nơi khác, thực tiễn xét xử loại tội đánh bạc theo tinh thần nghị quyết so với thời điểm trước khi Nghị quyết 01 ra đời hầu như không thay đổi.