Xem như ông Trump 'tuyên án tử' thỏa thuận hạt nhânIran

Tổng thống Iran Hassan Rouhani đã phản ứng mạnh với tuyên bố “chỉ còn Mỹ là nước duy nhất chống lại nhân dân Iran”. Nga tố cáo chiến lược của ông Trump đơn độc trong vấn đề này. Thủ tướng Anh Theresa May, Thủ tướng Đức Angela Merkel và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nhấn mạnh họ vẫn tiếp tục tôn trọng thỏa thuận, đồng thời kêu gọi các bên thực hiện đầy đủ thỏa thuận. Tổng thống Macron còn điện đàm cho tổng thống Iran bảo đảm Pháp tiếp tục duy trì thỏa thuận và hứa sẽ đến thăm Iran. Cao ủy Đối ngoại EU Federica Mogherini cảnh báo ý đồ “phá vỡ một thỏa thuận đang hoạt động và giữ cam kết”.

Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson phải trấn an: “Tôi chờ đợi các đồng minh và các bạn hữu của Mỹ ở châu Âu và khu vực ủng hộ mạnh mẽ nỗ lực của chúng tôi trước nguy cơ Iran”. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu khen ngợi ông Trump có “quyết định can đảm” trong khi Saudi Arabia khen Mỹ đã thực hiện “chiến lược kiên quyết”.

Báo Le Temps(Thụy Sĩ) nhận xét trước mắt Tổng thống Donald Trump từ chối xác thực Iran tôn trọng thỏa thuận hạt nhân nhưng ông còn tính xa hơn là hủy bỏ luôn thỏa thuận này, điều mà ông xem là thành tựu lịch sử trong công tác ngoại giao đa phương. Với tuyên bố ngày 13-10, xem như ông đã tuyên án tử đối với một thỏa thuận lịch sử mà các nước đã nhọc công đàm phán và ký kết với Iran vào ngày 14-7-2015 tại Vienna (Áo).

Tuyên bố ngày 13-10 của ông cũng chứng tỏ ông quyết tâm tuyên chiến với Iran trong thời gian tới và sẵn sàng mở một mặt trận mới về hạt nhân với Iran vào thời điểm ông cho rằng chỉ có một giải pháp duy nhất hiện giờ là “hủy diệt toàn bộ Triều Tiên”.

Tạm thời ông Trump đã chuyển giao cho Quốc hội trách nhiệm giải quyết số phận thỏa thuận hạt nhân Iran. Song như AFPđánh giá, Quốc hội Mỹ với đảng Cộng hòa chiếm đa số dường như chưa sẵn sàng áp đặt lệnh cấm vận trở lại đối với Iran, đồng nghĩa với thỏa thuận về hạt nhân Iran sẽ vẫn được duy trì.

Trước tình hình này, đã có hai thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa đề nghị giải pháp trung gian là thông qua đạo luật ấn định một ngưỡng mới để từ đó tiến tới ban bố các biện pháp cấm vận Iran. Nghị sĩ Bob Corker, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, nói: “Chúng tôi đề nghị một giải pháp lấp kẽ hở của thỏa thuận hạt nhân Iran, đồng thời vẫn duy trì quản lý được thỏa thuận”.

Bà Wendy Sherman, trước đây là nhà thương lượng chính về thỏa thuận hạt nhân Iran dưới thời Tổng thống Obama, đã cảnh báo: “Mọi hành động theo hướng đưa ra các điều kiện mới thêm vào thỏa thuận sẽ được xem như đơn phương vi phạm thỏa thuận”. Cựu Ngoại trưởng John Kerry nhận định: “Điều này sẽ đe dọa các lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ và các đồng minh thân cận nhất”.

Đừng bỏ lỡ

Video đang xem nhiều

Đọc thêm