'Hãi hùng' lãi suất cho vay tiêu dùng

Đó là số liệu thống kê mới nhất vừa được Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (CT&BVNTD) đưa ra. 

Theo cơ quan này, từ năm 2007 cho tới cuối năm 2017, lĩnh vực cho vay tiêu dùng liên tục có tốc độ tăng trưởng cao, trung bình 20%/năm, đạt quy mô 646.000 tỉ đồng, phục vụ 20 triệu lượt khách hàng trên cả nước.

Quan sát trên thị trường cho vay tiêu dùng, nhận thấy các ngân hàng sẽ có mức lãi suất cho vay tiêu dùng thấp nhưng thủ tục giấy tờ và thời gian phê duyệt khoản vay thường phức tạp và lâu hơn công ty tài chính. Trong khi đó, các công ty tài chính có thủ tục vay, bộ hồ sơ giấy tờ đơn giản, gọn nhẹ hơn nhưng đi kèm là mức lãi suất cao hơn so với mức của các ngân hàng.

Cụ thể, đối với mức lãi suất mua hàng trả góp, trong khi các ngân hàng thương mại có mức lãi suất trung bình dao động 10%-25%/năm thì mức lãi suất của công ty tài chính từ 55% đến trên 84%/năm.

Khiếu nại gia tăng

Tuy nhiên, theo báo cáo từ Cục CT&BVNTD, Bộ Công Thương cho biết trong những năm gần đây, số lượng khiếu nại của NTD chủ yếu tập trung vào công ty tài chính.

Theo khiếu nại của NTD, nhân viên tư vấn thường cung cấp không đầy đủ thông tin hoặc thông tin sai lệch, gây nhầm lẫn cho NTD. Ví dụ, khi tư vấn, nhân viên cam kết mức lãi suất chỉ 1%-2%/tháng. Thực tế, mức lãi suất thể hiện trên hợp đồng là 6%/tháng.

Nhiều khiếu nại của NTD cho rằng tại thời điểm ký kết hợp đồng, nhân viên thường hối thúc NTD nhanh chóng ký mà không để NTD đọc, nghiên cứu kỹ nội dung hợp đồng. Sau khi ký kết hợp đồng cho vay tín dụng, nhân viên từ chối giao bản hợp đồng gốc để NTD lưu giữ hoặc không cho phép NTD sao chụp hợp đồng.

Đe dọa, quấy rối người tiêu dùng khi nhắc, thu hồi nợ

Báo cáo hoạt động năm 2017 của Cơ quan Bảo vệ tài chính tiêu dùng của Mỹ cho thấy khiếu nại về hành vi thu hồi nợ vẫn tiếp tục là nhóm hành vi bị khiếu nại nhiều nhất với số lượng là 84.500 khiếu nại, trong đó 39% khiếu nại liên quan đến việc thu hồi nợ nhầm, 22% liên quan đến cách thức liên hệ để thu hồi nợ, các hành vi khác bao gồm việc đe dọa, lừa dối NTD để thu hồi nợ.

Cục CT&BVNTD - Bộ Công Thương cho biết tại thị trường tài chính tiêu dùng Việt Nam trong những năm gần đây cũng đang ghi nhận số lượng lớn khiếu nại của NTD liên quan đến hành vi thu hồi nợ của các bên liên quan, trong đó phổ biến là việc người đi vay, bạn bè, người thân của người đi vay liên tục nhận được các cuộc gọi, tin nhắn có nội dung đe dọa, quấy rối, làm phiền.

"Các hành vi nêu trên đều được xem là có dấu hiệu vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi NTD. Vì vậy, khi phát hiện hoặc khi gặp phải các tình huống tương tự, NTD cần cảnh giác, đồng thời chủ động phản ánh tới các cơ quan nhà nước để được tư vấn và hỗ trợ giải quyết" - Cục CT&BVNTD - Bộ Công Thương khuyến cáo.

Nâng cao kỹ năng tài chính tiêu dùng

Theo Cục CT&BVNTD - Bộ Công Thương, thực tế cho thấy giao dịch tài chính là một hoạt động bao gồm nhiều nội dung phức tạp, có tính chuyên môn cao. Để giám sát và quản lý giao dịch này, hợp đồng cho vay là tài liệu quan trọng để xác định trách nhiệm của các bên, cũng như là bằng chứng để bảo vệ quyền lợi NTD. Do vậy, trước khi ký hợp đồng, NTD cần được trang bị các kiến thức, hiểu biết cơ bản để có thể tự bảo vệ mình trong những giao dịch tài chính, đặc biệt là đối tượng NTD ở vùng sâu, vùng xa.

Do đó, trước khi đặt bút ký vào hợp đồng vay tiêu dùng, khách hàng cần hiểu rõ các nội dung thông tin cơ bản của hợp đồng vay, ví dụ: mức lãi suất, thời gian vay, quy định về trả nợ trước hạn, mức phạt trả chậm... Chỉ ký hợp đồng sau khi nắm rõ, nhìn rõ các thông tin thể hiện trên hợp đồng. Sau khi ký hợp đồng, yêu cầu cung cấp bản sao hoặc sao chụp bản hợp đồng đã ký để lưu giữ. Khi phát sinh tranh chấp, nên ưu tiên sử dụng các hình thức liên hệ có lưu vết, ví dụ: gửi email, gửi thư qua bưu điện.