Ngày 2-11, Mỹ tổ chức bầu cử Quốc hội giữa nhiệm kỳ. Các cử tri phải bầu chọn: 435 dân biểu Hạ viện với nhiệm kỳ hai năm (100% Hạ viện); 37/100 nghị sĩ Thượng viện với nhiệm kỳ sáu năm (mỗi bang hai nghị sĩ); 37/50 thống đốc bang với nhiệm kỳ bốn năm và hàng ngàn công chức, từ cảnh sát trưởng đến chủ tịch Hội đồng giáo dục, thẩm phán của các cấp bang, thành phố, thị xã, quận.
Ở cấp liên bang, kết quả bầu cử sẽ ảnh hưởng đến chính phủ Obama trong hai năm còn lại của nhiệm kỳ tổng thống. Ở cấp bang, từ kết quả bầu cử có thể suy ra xu hướng chính trị của từng bang (Dân chủ hay Cộng hòa), qua đó dự báo đảng sẽ thắng thế trong cuộc bầu cử tổng thống tháng 11-2012.
Tại Hạ viện, hiện nay đảng Dân chủ chiếm 255 ghế và đảng Cộng hòa 178 ghế. Điều quan trọng là phải chiếm đa số 218 ghế. Hai đảng đang giành ảnh hưởng tại khoảng 100 khu vực bầu cử mà đa số đang ủng hộ đảng Dân chủ. Dự báo đảng Cộng hòa sẽ chiến thắng ở Hạ viện với từ 50 đến 70 ứng cử viên mới được bầu.
Tại Thượng viện, đảng Dân chủ đang giữ 59/100 ghế và đảng Cộng hòa 41 ghế. Muốn phong tỏa một dự luật cần phải đủ túc số 60 phiếu. Chưa chắc phần thắng sẽ thuộc về đảng nào vì các đảng đang giành phiếu ở khoảng 20 bang.
Biếm họa của DAVE GRANLUND (Mỹ). Con lừa chỉ đảng Dân chủ, con voi chỉ đảng Cộng hòa. Chữ trong ảnh: Mid-term twister! = Cú hóc búa giữa nhiệm kỳ!
Nếu Hạ viện rơi vào tay đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ kiểm soát Thượng viện, đây là lần đầu tiên từ năm 1930 Quốc hội Mỹ chia đều cho hai đảng.
Các thống đốc bang không ảnh hưởng trực tiếp đến chính sách trung ương nhưng tổng thống phải tính toán đến quyền lực của họ nếu muốn cải cách các chính sách. Họ là cán bộ nguồn cho vị trí ứng cử viên tổng thống. Họ tổ chức bầu cử và kiểm soát đảng của họ tại bang.
Hiện nay 26 thống đốc theo đảng Dân chủ, 23 thống đốc theo đảng Cộng hòa. Trong 37 thống đốc cần bầu lại, kết quả chưa dự báo được ở 12 bang.
| Theo kết quả thăm dò do đài truyền hình NBC News hợp tác với báo Wall Street Journal thực hiện được công bố ngày 31-10, 84% số cử tri Mỹ được hỏi không hài lòng với tình hình kinh tế. Gần 50% thích đảng Cộng hòa kiểm soát Quốc hội trong khi 43% thích đảng Dân chủ kiểm soát. 40% cho rằng có lẽ tốt nếu đảng Cộng hòa kiểm soát cả hai viện, còn 34% nghĩ như thế không tốt. |
Ngoài ra, ông sẽ rất khó chấm dứt công việc liên quan đến phê chuẩn một hiệp ước mới về giải trừ hạt nhân với Nga, đóng cửa nhà tù Guantanamo, thông qua luật đấu tranh chống biến đổi khí hậu.
Ở Mỹ, nếu Quốc hội không ăn cánh với tổng thống, thông thường tổng thống sẽ đưa ra sáng kiến ngoại giao. Như năm 1994, khi mất quyền kiểm soát Quốc hội, Tổng thống Bill Clinton đã đưa ra sáng kiến giải quyết vấn đề Bắc Ireland, tìm kiếm hòa bình ở Nam Tư cũ, mở rộng NATO. Tuy nhiên, lúc đó kinh tế Mỹ đang thuận lợi.
Còn hiện nay dân Mỹ thất vọng với các biện pháp khắc phục khủng hoảng tài chính cuối năm 2008. Vì lẽ đó mà Tổng thống Obama muốn tránh tiếng rằng ông bỏ rơi đối nội để lo đối ngoại. Bằng chứng là trong năm nay, ông đã hủy hai chuyến thăm nước ngoài.
HOÀNG DUY
